Znam osoby, które wstają o bardzo wczesnej porze, skoro świt. Od razu siadają do działania. Pracują, ogarniają. Mają wtedy najwięcej energii, otacza ich cisza i spokój. Często nazywamy takie je „rannymi ptaszkami” lub skowronkami.
Dla innych „skoro świt” (tak jak dla mnie) będzie środkiem nocy. Osoby takie są niezwykle wydajne inną porą, np. późnym wieczorem. To są nasze „nocne marki”.
Chronotyp
Dwa wspomniane przypadki są tymi najpopularniejszymi. Poza nimi są jeszcze inne chronotypy.
Mamy swoje rytuały, powtarzalną rutynę. Czasem jednak robimy sobie „pod górkę”, ponieważ nasze przyzwyczajenia powinny być zgodne z naszym wewnętrznym rytmem, o czym często zapominamy. Dopiero wtedy będziemy działać efektywniej i osiągniemy lepsze wyniki.
Dodatkowo nie zapominajmy o naturalnych potrzebach organizmu – sen, odpoczynek, regularne posiłki. Naukowcy podkreślają, że nie tyle ważny jest sam chronotyp, ile właśnie regularność naszych działań. Ja zaś uważam, że wiele zależy od czynników zewnętrznych. Jako dzieci mamy zazwyczaj naturalny biorytm: rano masa energii, wieczorem potrzeba regeneracji. Jako nastolatka stałam się typową sową i chyba niemal do końca studiów niewiele się w tym zakresie zmieniało. Rano (czytaj „siódma”) trudno mi było zebrać myśli. Za to wieczorem bywałam duszą towarzystwa.
Wszystko zmieniło się, gdy pojawiły się dzieci i… praca kreatywna. Zaczęłam obserwować siebie, dbać o work-life balance. Odkryłam mój prawdziwy chronotyp.
Czym jest chronotyp?
Co to takiego jest? Myślę, że śmiało można powiedzieć, iż chronotyp to rodzaj naszego wewnętrznego zegara. Odzwierciedla on również naszą osobowość.
Co bardzo ciekawe… nie jest to żadna fanaberia. Ponieważ jest on ściśle związany z funkcjonowaniem mózgu. Określa również, w których porach dnia człowiek jest najbardziej efektywny, a w których powinien odpoczywać.
Dwa, wspomniane na początku chronotypy to ranny skowronek oraz wieczorna sowa. Poza nimi są jeszcze: lew, niedźwiedź, wilk oraz delfin.
Czy warto znać swój rytm?
Jeśli każdego dnia funkcjonujesz niezgodnie ze swoim chronotypem, możesz mieć np. problem z wysypianiem się. To bezpośrednio przełoży się na efektywność w pracy. Zmęczenie sprzyja zmniejszaniu wydajności.
Dlatego też warto znać swój chronotyp. Gdy go poznasz, możesz znacznie poprawić swoje funkcjonowanie w ciągu dnia. Czasem może wymagać to od Ciebie zmiany rutyny i nawyków, jednak zawsze z korzyścią dla Twojej efektywności.
Czy mamy na niego wpływ? Możemy go zmienić?
Chronotyp może zmieniać się naturalnie, np. z wiekiem. Ponieważ inny typ będzie u nastolatka, a inny u osoby starszej. Czasem to obowiązki osobiste, czy zawodowe wymuszają na nas zmianę.
Jeśli chcesz lub po prostu musisz zmienić swój chronotyp, rób to stopniowo. Organizm potrzebuje czasu, by „się przestawić”.
Jakie czynniki wpływają na nasz chronotyp?
Np. nasz zegar biologiczny, a więc na chronotyp mają wpływ wiek, uwarunkowania genetyczne i nasz tryb życia. Dlatego chronotyp jest tak naprawdę kwestią bardzo indywidualną.
Jakie chronotypy wyróżniamy?
O każdym z nich napiszę kilka słów. Dzięki temu sama będziesz miała okazję przekonać się, którym typem prawdopodobnie jesteś.
Skowronek
Osoby z tym typem osobowości rozpoczynają dzień bardzo wcześnie rano. Wyróżnia je ogromna dawka energii w godzinach porannych. Jednak szybko tę energię tracą. Już wczesnym popołudniem silnie odczuwają zmęczenie, przez co stają się mniej wydajne.
Sowa
Największą efektywność wykazuje w godzinach wieczornych. Lubi się wyspać, nie zrywa się więc z łóżka „skoro świt”.
Niedźwiedź
Bardzo ciekawy typ. Z jednej strony, aktywny w ciągu dnia, w nocy lubi odpoczywać, a jego zapotrzebowanie na sen jest dość duże. Z drugiej strony niedźwiedzie są niezwykle otwarte i lubią zabawę. Najlepszym czasem jest dla nich późny poranek oraz wczesne popołudnie.
Najbardziej wydajny będzie w trybie:
- pobudka 7:00 – 7:30
- ważne zadania 10:00 – 12:00
- maile, telefony 15:00
- praca kreatywna 20:00
- sen 22:00
Wilk
Ma trudności ze wstaniem rano, a jednocześnie najczęściej bardzo późno kładzie się spać. Rozbudzenie się zajmuje mu dużo czasu, a jego dzień zaczyna się najczęściej około godziny 11:00. Wilki cechuje natomiast kreatywność, zmienność nastrojów oraz impulsywność. Jego plan dnia powinien wyglądać mniej więcej tak:
- ważne zadania 11:00 – 11:30
- spotkania 16:00 – 18:00
- wyciszenie 22:00
- sen 24:00
Lew
Potrafi osiągać bardzo dużą wydajność. Lew wstaje bardzo wcześnie z pełną baterią, która wyczerpuje się naprawdę powoli. Od samego rana działa na pełnych obrotach. Spadek energii zaczyna czuć późnym popołudniem. Bardzo ważne jest dla niego zdrowie oraz aktywność fizyczna. Lew jest niezwykle optymistyczny, praktyczny i skrupulatny.
- pobudka 5:00
- spotkania 10:00
- praca kreatywna 11:00 – 17:00
- sen 22:00
Delfin
Wykazuje tendencję do pracoholizmu. Jednocześnie jest bardzo inteligenty. Bardzo często delfinami są introwertycy. Są pobudliwi, ale unikają ryzyka. Nawet w czasie ich przerwy na odpoczynek, jedna półkula mózgu stale jest aktywna! W parze z tym niestety często idzie bezsenność.
- pobudka 6:00
- zadania kreatywne 10:00 – 12:00
- wymagające zadania od 16:00
- wypoczynek i sen 22:00
Jaki jest więc Twój chronotyp?
Czy już wiesz? Podziel się swoją opinią.